Thủ môn là gì? Lịch sử của vị trí thủ môn

Hãy cùng các chuyên gia của Bóng Đá Số 2Gon.com tìm hiểu ngay sau đây:

Nhiệm vụ chính của thủ môn là ngăn cản đối phương ghi bàn. Trong vòng cấm địa, thủ môn được phép sử dụng tay và mặc bộ trang phục thi đấu khác với đồng đội lẫn đối phương.

Đặc thù của vị trí thủ môn

Thủ môn là vị trí duy nhất khác biệt về mặt kỹ năng so với các vị trí khác trong bóng đá. Luật bóng đá phân biệt thủ môn với các vị trí khác theo một số cách, đáng kể nhất là việc được sử dụng tay trong vòng cấm. Khi thủ môn đã ôm bóng trong tay, đối phương không được phép truy cản.

Thủ môn có vai trò chuyên biệt như là người phòng ngự duy nhất đối mặt với quả phạt đền. Các thủ môn bắt buộc phải mặc trang phục thi đấu khác với các cầu thủ khác và được phép đội mũ khi thi đấu.

Luật quy định rằng một cầu thủ thủ trong đội phải được chỉ định làm thủ môn trong mọi thời điểm trận đấu diễn ra, có nghĩa nếu thủ môn phải rời sân vì bị thẻ đỏ hoặc không thể tiếp tục thi đấu vì bất kỳ lý do gì, một cầu thủ khác phải đảm nhận vị trí thủ môn. Luật cho phép các đội thay đổi cầu thủ được chỉ định làm thủ môn khi trận đấu dừng lại, nhưng thực tế việc này hiếm khi được thực hiện.

Luật không hạn chế việc thủ môn rời khỏi vòng cấm đội nhà và thi đấu như một cầu thủ bình thường, mặc dù các thủ môn nói chung luôn di chuyển quanh khung thành trong suốt trận đấu.

Trách nhiệm của vị trí thủ môn

- Trấn giữ khung thành bằng cách ngăn chặn các pha dứt điểm của đối phương bằng bất kỳ bộ phần nào trên cơ thể. Thủ môn được phép chơi bóng ở bất kỳ vị trí nào trên sân, nhưng không được phép xử lý bóng bằng tay khi đã đi ra ngoài vòng cấm.

- Thiết lập hàng rào cũng như hệ thống phòng thủ trong các tình huống cố định. Trong trường hợp đá phạt, điều này bao gồm chọn số lượng và tổ chức một "bức tường" phòng thủ. Hàng rào này đóng vai trò tạo ra một rào cản vật lý đối với quả bóng đang bay tới, nhưng một số thủ môn đặt hàng rào của họ ở một vị trí nhất định để dụ người sút thực hiện một kiểu sút nhất định. Đôi khi, các thủ môn có thể lựa chọn xử lý bóng với hàng rào. Một số thủ môn cũng được giao trách nhiệm chọn điểm đánh dấu trong khi phòng ngự ở những tình huống cố định.

- Chọn người thực hiện quả phát bóng sau khi bóng đi hết đường biên ngang.

Mặc dù các thủ môn có những đặc quyền đặc biệt, bao gồm khả năng xử lý bóng bằng tay trong vòng cấm, nhưng về mặt khác, họ phải tuân theo các quy định giống như bất kỳ cầu thủ nào khác.

Lịch sử vị trí thủ môn

Bóng đá cũng như nhiều môn thể thao khác trải qua nhiều thay đổi về chiến thuật dẫn đến việc hình thành và đào thải các vị trí khác nhau. Thủ môn là vị trí duy nhất chắc chắn đã tồn tại kể từ khi môn thể thao này được luật hóa.

Ngay cả trong những ngày đầu của bóng đá có tổ chức, khi các hệ thống còn hạn chế hoặc không tồn tại và ý tưởng chính là để tất cả các cầu thủ tấn công và phòng thủ, các đội đã có một thành viên được chỉ định chơi như thủ môn.

Từ "thủ môn" xuất hiện trong Quy tắc Sheffield năm 1867, nhưng thuật ngữ này không dùng để chỉ một cầu thủ được chỉ định, mà là "cầu thủ bên phía phòng thủ, người ở gần mục tiêu nhất của anh ta trong thời gian này". Do đó, người ghi bàn không được hưởng bất kỳ đặc quyền xử lý đặc biệt nào.

Luật Bóng đá đầu tiên năm 1863 của FA không đưa ra bất kỳ điều khoản đặc biệt nào cho thủ môn, với bất kỳ cầu thủ nào được phép sử dụng tay. Chơi bóng bằng tay bị cấm hoàn toàn (đối với tất cả các cầu thủ) vào năm 1870. Năm tiếp theo, 1871, luật được sửa đổi để giới thiệu thủ môn và quy định rằng thủ môn được phép xử lý bóng "để bảo vệ khung thành của anh ta”. Các hạn chế về khả năng xử lý bóng của thủ môn đã được thay đổi nhiều lần trong các sửa đổi sau đó của luật:

1871: Thủ môn chỉ có thể dùng tay "để bảo vệ khung thành của mình".

1873: Thủ môn không được ôm bóng.

1883: Thủ môn không được ôm bóng quá hai bước.

1887: Thủ môn có thể không xử lý được bóng ở phần sân đối phương.

1901: Thủ môn có thể ôm bóng cho bất kỳ mục đích nào (không chỉ để bảo vệ khung thành).

1912: Thủ môn chỉ được dùng tay trong vòng cấm.

1931: Thủ môn có thể đi đến bốn bước (thay vì hai) trong khi ôm bóng.

1992: Thủ môn không được bắt bóng sau khi bị đồng đội cố tình chuyền về.

1997: Thủ môn không được ôm bóng quá 6 giây.

Ban đầu, các thủ môn thường chơi giữa các cột khung thành và có khả năng di chuyển hạn chế, ngoại trừ khi cố gắng cản phá các cú sút của đối phương. Trong suốt những năm qua, vai trò của thủ môn đã phát triển, do những thay đổi trong hệ thống thi đấu, trở nên tích cực hơn. Thủ môn là cầu thủ duy nhất trong hiệp hội bóng đá được phép sử dụng tay để kiểm soát bóng (trừ khi bắt đầu lại trận đấu với quả ném biên).

Rõ ràng vị trí thủ môn ngày càng trở nên quan trọng trong bóng đá hiện đại, không nói quá khi cho rằng kết quả bóng đá của một trận đấu có nói là “thành bại tại thủ môn”. Điều này đã được chứng minh trên thực thế khi nhiều đội bóng thua sấp mặt với sai lầm từ “người gác đền” hoặc có đội “thoát chết” cũng chính nhờ sự tỏa sáng của các thủ môn.